Personal | Bouwen aan mijn zelfvertrouwen

Al mijn hele leven heb ik last van een laag zelfbeeld. Als ik iets tot een succesvol einde breng, ben ik er altijd van overtuigd dat dat eigenlijk is te danken aan externe factoren. Zoals de hulp van een collega of de steun van mijn partner. In elk geval geef ik mezelf nooit de credits. Dankzij mijn partner ben ik bewust gaan bouwen aan mijn zelfvertrouwen. Hij werd er zeg maar een beetje gek van dat ik altijd zo negatief over mijzelf was. Vandaag deel ik de 6 stappen die ik heb gebruikt en nog steeds gebruik om te bouwen aan mijn zelfvertrouwen, maar ook hoe zelfvertrouwen wordt bepaald. 

Maar heel weinig mensen weten dat ik zo onzeker ben. Mijn oud-collega’s zullen me waarschijnlijk niet eens herkennen in dit verhaal. ‘Cassandra onzeker? Echt niet!’. Ik kan goed maskeren. Ik ben er een echte ster in, een clown. Misschien juist doordat ik moeilijke beslissingen soms liever even uit de weg ga, zodat er niets mis kan gaan. Of juist liever alleen werk, zodat wanneer er fouten worden gemaakt, ik mezelf de schuld kan geven en niet een ander.

Zelfvertrouwen, wat is het en hoe wordt het bepaald?

“Zelfvertrouwen is voor ongeveer dertig procent genetisch bepaald. Het overige deel wordt bepaald door opvoeding en wat hebt meegemaakt in het leven. Mensen met weinig zelfvertrouwen zijn over het algemeen heel kritisch op zichzelf. Dat gebrek aan zelfcompassie, gecombineerd met perfectionisme zorgt ervoor dat je vaak veel te hard oordeelt over jezelf. Mensen met meer zelfvertrouwen maken evengoed fouten, maar zijn vergevingsgezinder. Iedereen heeft weleens gedachtes als: ik ben niet slim, grappig of mooi genoeg. We zijn geneigd die negatieve gedachtes heel zwaar op te nemen, alsof het een waarheid betreft. Neem afstand, het zijn gedachtes die ook weer wegdrijven. Je denkt het wel, maar het wil niet zeggen dat het werkelijk zo is. De radio in je hoofd staat nooit uit, maar het helpt om je er minder van aan te trekken. Andersom werkt het precies zo.

Heel positief denken over jezelf kan ook belemmerend werken. Stel, je vindt jezelf heel slim. Als je daar te veel waarde aan hecht, is het heel erg om een fout te maken. Dat kan zelfs faalangst in de hand werken. Natuurlijk heeft iedereen een bepaald zelfbeeld. Dat geeft houvast en maakt het gemakkelijker om beslissingen te nemen, omdat je weet wat er wel of niet bij je past. maar bedenk dat zo’n zelfbeeld ook maar een visie is op jezelf. Laat het niet beperkend werken in de keuzes die je maakt. Stop jezelf niet in een hokje door te denken: wat kan ik en wie ben ik? Vraag jezelf liever af: wat vind ik belangrijk in het leven?”  Pieternel Dijkstra, sociaal psycholoog en auteur van het boek: Zelfverzekerd door het leven, reken af met je denkfouten:

Het imposter syndrome

Ik heb meerdere zelfhulpboeken over dit onderwerp gelezen en gepraat met psychologen. Dit heeft wel een beetje geholpen, vooral in het inzicht krijgen in mezelf, maar pas toen ik het boek F*ck die onzekerheid in handen kreeg, viel het kwartje. Daarin las ik over het ‘imposter syndrome‘: het gevoel dat je eigenlijk een bedrieger bent die elk moment door de mand kan vallen. Eindelijk herkende ik mezelf. Er is een online training die bij het boek hoort, die ik overigens niet heb gevolgd omdat het boek zelf al erg veel voor mij heeft gedaan. Ik merk dat ik er nu beter in slaag om het stemmetje dat mij klein probeert te houden, te herkennen. Als een belemmerende gedachte opkomt, zeg ik heel bewust hardop tegen mezelf; dat is de impostor. En ga ik aan het werk met onderstaande:

In zes stappen bouwen aan mijn zelfvertrouwen:

1. Neem de gedachtes die je hebt over jezelf niet zo serieus. Zowel de positieve als de negatieve. Realiseer je dat je waarschijnlijk tot veel meer in staat bent dan wat die gedachtes je toestaan.
2. Probeer na te gaan wat je zelf belangrijk vindt in het leven. Wat wil jij graag bereiken? Kijk wat minder naar wat anderen doen, maar vaar je eigen koers. Je hoeft niet per se te kunnen of te hebben wat anderen kunnen of hebben.
3. Soms ontkom je niet aan sociale vergelijking. Maar mensen met weinig zelfvertrouwen hebben de neiging om daar iets negatiefs van te maken, terwijl je er ook je voordeel mee kunt doen. Stel, een collega heeft promotie gemaakt. Natuurlijk kun je direct denken: dus ik ben niet goed genoeg… Maar je kunt je ook door die ander laten inspireren en je afvragen hoe je dat zelf kunt bereiken. Als dat tenminste iets is wat je echt wilt. Zo niet, dan hoef je er ook niks mee en kun je iemand simpelweg feliciteren. Is het wel belangrijk voor je, vraag jezelf dan af; wat kan ik van die ander leren? Misschien kun je deze persoon zelfs om advies vragen.
4. Stel realistische doelen. Geniet van wat je kunt, maar leg soms ook de lat iets hoger door nieuwe uitdagingen niet uit de weg te gaan.
5. Leer omgaan met kritiek. Vraag jezelf af: ben ik het hiermee eens? Wil ik dit veranderen? Zo ja, hoe pak ik dat aan?
6. Accepteer complimenten en wuif ze niet weg. Schrijf ze op en herlees de complimenten op momenten dat je zelfvertrouwen een deuk heeft opgelopen.

Ik ben wel benieuwd hoe het met jouw zelfvertrouwen staat? Heb jij altijd al een goed zelfbeeld gehad? Of heb je hier, net als ik, naartoe moeten werken?